EULuxModex

Civiele Bescherming
Internationale missies
Evenement
In het kader van het Europees mechanisme voor civiele bescherming organiseerde het Groothertogdom Luxemburg van 26 tot 29 september een internationale oefening: EULuxModex.
photo Evy Cosemans

De Belgische Civiele Bescherming heeft aan deze oefening deelgenomen met een eenheid voor de detectie van chemische, biologische, radiologische en nucleaire producten (CBRN).

Het Europees mechanisme voor civiele bescherming verzekert het wettelijk en operationeel kader van de bijstand van de hulpdiensten van de Europese Unie in geval van nood (natuurrampen, industriële ongevallen, ...), binnen en buiten de grenzen van de EU. Dit Europees solidariteitssysteem steunt op de activering van diverse modules en de interventie van experts inzake civiele bescherming.
Om snel en doeltreffend te reageren op de noden van de door rampen getroffen bevolking, kan elk land dat getroffen wordt door een grote ramp, ongeacht of het al dan niet tot EU behoort, zich rechtstreeks richten tot het Emergency Response Coordination Centre (ERCC) om hulp te vragen.

De grootschalige oefeningen van de Europese civiele bescherming (EU Modex) beogen vooral:

  • om de interventiemodules van de deelnemende lidstaten te testen (USAR (Urban Search and Rescue) om slachtoffers op te sporen en te bevrijden die zich onder het puin van ingestorte gebouwen bevinden na een aardbeving of een ontploffing, veldhospitaal (Field Hospital), pompwerkzaamheden bij zware overstromingen (High Capacity Pumping), ...) ;
  • om de experts van de civiele bescherming die door de deelnemende lidstaten ter beschikking worden gesteld te trainen om ze voor te bereiden op internationale operaties in het kader van het Europees mechanisme voor civiele bescherming.

EULuxModex sloot aan bij luik 2 van de cyclus van moduleoefeningen 2013-2014 die de ontwikkeling, de planning, de leiding en de evaluatie van drie oefeningen inzake High Capacity Pumping (HCP), Water Purification (WP), Chemical, biological, radiological, and nuclear (CBRN) Detection and Sampling en de interventie van experts van een European Civil Protection Team (EUCPT) voorzag.
Deze moduleoefeningen op het terrein in het kader van het Europees mechanisme voor civiele bescherming – EUModFX (luik 2) – werden georganiseerd door een consortium van zes nationale overheden inzake civiele bescherming van de deelnemende lidstaten (Duitsland, België, Kroatië, Frankrijk, Luxemburg en Slovenië) en een privéfirma (Synergies International Consulting), onder leiding van de Belgische Algemene Directie Civiele Veiligheid, van oktober 2013 tot oktober 2014.
Het hoofddoel van deze oefeningen was om de samenwerking tussen de modules uit diverse landen van de EU te testen en om zich bewust te worden van de politieke en operationele complexiteit van de internationale reactie in geval van een ramp, om een doeltreffendere reactie mogelijk te maken dankzij vooraf overeengekomen normtesten en dit alles door de interoperabiliteit tussen deze modules te versterken.

Het scenario van EULuxModex: in de ochtend van donderdag 25 september veroorzaakt de sterk stijgende Moezel, na zeer overvloedige regenval die het noordoosten van Frankrijk de dagen ervoor getroffen heeft, in het bijzonder de Vogezen, de Elzas en Lotharingen en die als historisch beschouwd kan worden, zeer zware overstromingen in de Luxemburgse gemeenten aan de grens met Duitsland.

De installaties van de belangrijke haven van Mertert, de enige binnenhaven van het Groothertogdom, die meerdere als Seveso aangeduide industrieën telt, hebben veel schade geleden.
In de vroege ochtend van vrijdag 26 september wordt Luxemburg, en in het bijzonder het oosten van het land, getroffen door verwoestende stormen.
Een groot aantal hoofdwegen is afgesneden door omgevallen bomen, 500 residentiële en industriële gebouwen zijn beschadigd door de storm of door overstromingen, treinen kunnen niet rijden, en de elektriciteitsbevoorrading en het telecommunicatienetwerk falen in een groot deel van het grondgebied van het Groothertogdom.
Ongeveer 4000 personen worden geëvacueerd uit de getroffen zones.
Men telt 14 doden, 45 vermisten en bijna 135 gewonden.
De lokale overheden snellen de bevolking te hulp via boten en helikopters voor de verdeling van water en voedsel en de dringende medische hulpverlening.
In de haven van Mertert doet zich een ontploffing voor ter hoogte van een kraan bij het lossen van een schip met oud ijzer. Sommige arbeiders raken gewond door de brokstukken en er wordt een alarm afgekondigd omwille van het opduiken van hoge radioactiviteitsniveaus in de lucht. De door deze ongevallen veroorzaakte paniek zorgt voor een reeks andere incidenten en transformeert de dokken in een slagveld. De nationale CBRN-eenheden worden in de haven ingezet en al snel besluiten ze dat ze de situatie niet alleen aankunnen.

Alle beschikbare capaciteiten van de onderhoudsdiensten van de wegen en van de elektriciteits- en telecommunicatiebedrijven, evenals andere lokale troepen (vrijwillige brandweerlieden, civiele bescherming, lokale gemeenschapsorganisaties, …) worden ingezet bij de ondersteuning van de getroffen bevolking.
De algemene situatie in Luxemburg is kritiek en voor de volgende dagen wordt nog meer hevige neerslag voorspeld. De regering van Luxemburg beslist dan ook om internationale bijstand te vragen. De vraag is gericht op high capacity pumping (HCP) en CBRN-versterking omwille van het radiologisch alarm in Mertert.

Bijna 250 personen uit diverse Europese landen interveniëren in de gemeenten Echternach en Mertert.