De Civiele Veiligheid versterkt haar capaciteiten vanwege de terroristische dreiging

Feuerwehr
Zivilschutz
Einsatz
Op maandag 22 maart 2020 werd voor de vijfde keer hulde gebracht aan de slachtoffers van de aanslagen die de geschiedenis van België op trieste wijze hebben getekend. In de nasleep van de aanslagen heeft de AD Civiele Veiligheid getracht om er lessen uit te trekken en heeft ze haar interventiecapaciteit versterkt vanwege deze nieuwe dreiging.
© Gwenn Corbisier

De AD Civiele Veiligheid heeft gespecialiseerd materieel aangeschaft van het type CBRN (chemisch, biologisch, radiologisch en nucleair), heeft bijgedragen tot de opstelling van een CBRN-doctrine waardoor alle disciplines hetzelfde taalgebruik kunnen hanteren en dezelfde reflexen kunnen aannemen en heeft verscheidene simulatie-oefeningen georganiseerd. Tenslotte werden er Casualty Extraction Teams opgericht. Dit zijn gespecialiseerde interventieteams van de brandweer om slachtoffers van een aanslag te redden.

Civiele Bescherming, gespecialiseerd in CBRN-risico's

De Civiele Bescherming heeft zich uitgerust met gespecialiseerd materieel ter versterking van haar interventiecapaciteit vanwege de dreiging voor aanslagen van het type CBRN, door volgende zaken aan te schaffen: 

  • Twee nieuwe decontaminatie-units die het mogelijk maken om een groter aantal personen op een efficiëntere manier te kunnen ontsmetten.

  • Een toestel om op grotere afstand oorlogsgassen te kunnen detecteren waardoor een gevarenzone snel afgebakend kan worden (SIGIS, Scanning Infrared Gas Imaging System). Het kan preventief worden opgesteld bij grote evenementen.

  • Een reeks meettoestellen om oorlogstoxinen op te sporen.

  • Een mobiel laboratorium dat in de onmiddellijke omgeving van een besmette zone grondige analyses kan uitvoeren. Met deze apparatuur kan dus veel sneller worden bepaald hoe gevaarlijk de situatie is: of er gevaarlijke stoffen aanwezig zijn, wat de omvang van de contaminatie is en of er een risico is op verspreiding in de lucht. Via de resultaten van deze analyses kunnen de verantwoordelijken van de operaties geadviseerd worden over de specifieke acties die moeten worden uitgevoerd, bijvoorbeeld evacuatie of decontaminatie.
  • Telecommunicatiematerieel om de verschillende disciplines op het terrein te voorzien van een breed scala aan communicatiemiddelen (Astrid-netwerk, Wifi, 4G, satelliet, enz.). 
  • IT-materiaal voor het oprichten van een gedecentraliseerd crisiscentrum.

De Civiele Bescherming heeft ook op verschillende niveaus (federaal, regionaal, tussen de diensten, enz.) geholpen bij het opstellen van een CBRN-doctrine waardoor alle disciplines hetzelfde taalgebruik kunnen hanteren en gelijkaardige reflexmaatregelen kunnen aannemen. 

 

De Civiele Bescherming heeft onder andere geholpen bij:

  • het opstellen van het koninklijk besluit tot vaststelling van het nationaal noodplan betreffende de aanpak van een crimineel incident of een terroristische aanslag waarbij chemische, biologische, radiologische en nucleaire agentia worden gebruikt (CBRNe);

  • het ontwerpen van het BNIP (Bijzonder Nood- en Interventieplan) "Terrorisme" voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest;

  • het bevorderen van een verscherpte samenwerking met de Dienst voor Brandweer en Dringende Medische Hulp van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (DBDMH) voor de procedures om versterking op te roepen, voor prepositionering, enz.;

  • het opzetten van een ondersteuning van de Civiele Bescherming aan de wetenschappelijke politie in de zoektocht naar aanwijzingen op plaatsen delict van het type CBRN;

  • het uitvoeren van een nieuw samenwerkingsplan met het DVI (disaster victim identification team) van de federale politie om de infrastructuren van het DVI (ante mortem en post mortem) in de twee eenheden van de Civiele Bescherming onder te brengen en de nodige logistieke steun te verlenen.

Ten slotte heeft de Civiele Bescherming verschillende multidisciplinaire oefeningen georganiseerd of eraan deelgenomen:

  • Er zijn "Terrorisme"-oefeningen georganiseerd in verschillende provincies. In deze context heeft de Civiele Bescherming doorgaans ook haar coördinatiemiddelen ter beschikking gesteld (commandobus, personeel dat de informatiedoorstroming en alle nodige IT- en telecommunicatiemiddelen beheert).
  • Er zijn twee internationale oefeningen uitgevoerd in België:
    • Op 19 en 20 juni 2018 vond in de militaire kazerne van Peutie de internationale oefening BIO-GARDEN plaats als voorbereiding op een bioterroristische dreiging. Als belangrijke communicatiespeler bij een terroristische aanslag heeft de Civiele Bescherming haar gespecialiseerde middelen gemobiliseerd.

      De bus PC-OPS van de Civiele Bescherming was de multidisciplinaire commandopost. Deze fungeert als verzamelpunt van de verantwoordelijken van de disciplines die op het terrein van de operaties worden ingezet (Politie, Defensie en Civiele Bescherming). De commandobus is uitgerust met internet- en satelliettoegang, systemen voor audiovisuele communicatie en informatiedeling.

      Het gespecialiseerde TAST-personeel (Technical Assistance Support Team) van de Civiele Bescherming is in staat om de verzameling, de doorstroming en de overzending van de informatie tussen alle actoren in real time te beheren, zodat een snelle besluitvorming en coördinatie van de operaties wordt gefaciliteerd. Hun rol is eveneens van groot belang voor de ontvangst en verspreiding van de resultaten van de analyses uitgevoerd door de laboratoria.

      Het oefenscenario simuleerde de ontdekking van een clandestien laboratorium dat ervan verdacht werd biologische ziekteverwekkers te produceren. Alvorens de mogelijk besmette locatie te betreden, deed de politie een beroep op het gespecialiseerd personeel van de Civiele Bescherming om metingen te verrichtingen. Deze metingen maken het niet alleen mogelijk om de aard en de omvang van het biologische risico in te schatten, maar ook om een idee te krijgen van de individuele beschermpakken die nodig zijn voor de intervenanten en van het niveau van beschermingsmaatregelen die dringend moeten worden genomen om de bevolking te beschermen.

      Het mobiele laboratorium van de Civiele Bescherming dat werd voorgesteld tijdens de oefening is een gespecialiseerd hulpmiddel voor een doorgedreven analyse op het terrein om de beveiligingsmaatregelen die snel genomen moeten worden te verfijnen.
    • Dinsdag 26 november 2019 vond de oefening Stayin' Connected plaats op het terrein van de operationele eenheid van de Civiele Bescherming in Brasschaat. Er werd een terroristisch incident met biologische stoffen gesimuleerd in een fictieve context in het buitenland. De oefening werd georganiseerd om de gespecialiseerde capaciteiten voor de CBRNe-incidenten (chemisch, biologisch, radiologisch, nucleair en explosief) in bijzondere omstandigheden te trainen en de onderlinge informatie- en communicatiemogelijkheden te testen.

De Casualty Extraction Teams, gespecialiseerde interventieteams van brandweerlieden voor de redding van slachtoffers van een aanslag

Brandweerlieden interveniëren regelmatig in onconventionele omgevingen en in aanwezigheid van verschillende risico's die strikte veiligheidsmaatregelen vereisen waarvoor ze zijn opgeleid. Maar toch moet er worden vastgesteld dat ze bij een aanslag worden geconfronteerd met wat men uitzonderlijke of zelf extreme werkomstandigheden noemt. Om hen voor te bereiden op een interventie in een zeer bijzondere context na een aanslag, heeft het Federaal Kenniscentrum voor de Civiele Veiligheid (KCCE) nieuwe opleidingen uitgewerkt. Deze opleidingen hebben geleid tot de oprichting van Casualty Extraction Teams (CET), gespecialiseerde teams van brandweerlieden die slachtoffers die bij een terroristische aanslag ernstig gewond zijn geraakt, kunnen redden en evacueren.

Allereerst moeten de opleidingen de brandweerlieden sensibiliseren inzake de gevaren en gevolgen van terroristische aanslagen, zodat ze in staat zijn om hun interventies uit te voeren in de veiligste omstandigheden.
Aangezien de opleidingen in de brandweerscholen worden gegeven, zijn ze toegankelijk voor alle brandweerlieden en wordt er gebruik gemaakt van de inbreng van experten van de Nationale Politieacademie (ANPA), alsook van de DOVO (Dienst voor Opruiming en Vernietiging van Ontploffingstuigen) en de medische component van Defensie.

  • De opleiding Terror Awareness focust vooral op de sensibilisering inzake de omgeving van de interventies na een aanslag en de elementen waarop brandweermannen moeten letten wanneer ze op de plaats van een terroristische aanslag, massamoord of gijzeling aankomen: het verloop van een explosie en ontsnappingsmogelijkheden, boobytraps, soorten wapens en kogels alsook voor- en nadelen van kogelwerende vesten, de interventieprocedure van de politie en het inzetten van een multidisciplinaire samenwerking, enz.

    De opleiding Tactical Emergency Casualty Care (TECC) is vooral gericht op de verzorging en behandeling die toegediend moet worden bij "oorlogsverwondingen", zoals door een bom afgerukte ledematen of schotwonden met hevige bloedingen.

De CET bestaan uit brandweerlieden die die aan een bepaald functieprofiel beantwoorden en slaagden voor de selectieprocedure en de CET-opleiding. Deze opleiding omvat de uitgebreide cursussen Terror Awareness en TECC, aangevuld met een training en oefeningen met de gespecialiseerde eenheden van de politie. Hierdoor kunnen de CET hun werkwijze optimaal afstemmen op die van de politie.

Aangezien de CET immers moeten interveniëren in mogelijk gevaarlijke situaties die sterk verschillen van de standaardinterventies, worden zij op het terrein ingezet samen met de speciale eenheden van de federale politie (DSU) of de POSA-pelotons (Peletons Protectie, Observatie, Steun en Arrestatie) van de lokale politie die de interventieplaatsen beveiligen.
​De leden van de CET beschikken dus over een uitrusting die quasi identiek is aan de uitrusting die gebruikt wordt door de speciale eenheden van de federale politie voor hun interventies (een kogelwerende helm, een kogelvrije vest en een scherfwerende vest, veiligheidshandschoenen en -bril).

De CET-opleiding is integraal uitgewerkt in samenwerking met ANPA (de Nationale Politieacademie) en specialisten van verschillende speciale eenheden van zowel de Federale als de lokale politie.

Tot op heden hebben 160 brandweerlieden de CET-opleiding met succes afgerond. Ze hebben zich aangesloten bij de Casualty Extraction Teams en zijn operationeel:

  • 100 bij de DBDMH Brussel-Hoofdstad,

  • 40 voor de hulpverleningszone Luik Zone 2 IILE-SRI,

  • 20 voor de hulpverleningszone Henegouwen-Centrum .

De CET-opleiding van 20 brandweerlieden van de hulpverleningszone Centrum in Oost-Vlaanderen zal kunnen worden hervat zodra de gezondheidssituatie het toelaat en er wordt momenteel een aangepaste opleiding uitgewerkt door de hulpverleningszone Antwerpen.

Ontwikkeling van innovatieve tools voor de noodcentrales 112 

Om de interventiemiddelen van de noodcentrales 112 te versterken, worden er momenteel verschillende innovatieve tools ontwikkeld. Met deze tools zullen de verschillende noodcentrales onder meer informatie efficiënter kunnen uitwisselen of delen. Hierdoor zullen zij noodoproepen van een andere noodcentrale efficiënter kunnen afhandelen wanneer deze plotseling wordt overspoeld door veel oproepen of als een noodcentrale tijdelijk niet beschikbaar is.